عقد اخوت از ابتکارات اسلام برای ایجاد استوارترین ارتباطات و یکی از آداب مخصوص عید غدیر است. پیامبر گرامی اسلام در دو مقطع خاص زمانی، قبل و بعد از هجرت، به منظور حفظ انسجام مسلمانان و مقابله با مشکلات، به ایجاد عّلقه خاص برادری بین مسلمانان اقدام نمود و همه مسلمانان را دو به دو با هم برادر کرد. ملاک پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در تعیین برادر برای هر یک از مسلمانان، تناسب خصلت‌ها و قرب مراتب ایمانی ایشان بود. به همین دلیل، امیرالمؤمنین علی علیه السلام را با هیچ یک از مسلمانان برادر نکرد و او را برای خود ذخیره نمود. از این رو معروف‌ترین عقد اخوت مربوط به پیوند برادری میان پیامبر و حضرت علی بن ابی طالب علیهما السلام است که در تاریخ و حدیث شهرت فراوان دارد.
مؤمنان نیز از دیر زمان به این سنّت حسنه پایبند بوده‌اند و با اقتدا به آن بزرگواران در روز عید غدیر با یکدیگر عقد اخوّت می‌بندند و این کار را از اعمال این روز خجسته می‌دانند.
در راستای احیا و نشر هر چه بیشتر سنت حسنه برادری و عقد اخوت، این مراسم در سال‌های متمادی در ایام عید سعید غدیر خم اجراگردیده است که گزارش تصویری آن را به اختصار مشاهده می‌نمایید.
مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان ضمن بیان اعمال روز غدیر به نقل از استادش محدث نوری چنین نوشته است:
سزاوار است در این روز با برادران دینی عقد اخوّت بسته شود؛ بدین گونه که دست راست خود را بر دست راست برادر مؤمنش بگذارد و بگوید: «واخَیْتُکَ فی اللّه‌ِ و صافَیتُکَ فی اللّه‌ِ و صافَحتُکَ فی اللّه‌ِ و عاهَدْتُ اللّه‌َ و ملائکَتَهُ و کُتُبَهُ وَ رُسُلَهُ و انبیاءَهُ و الأئِمَّهَ المَعصومینَ عَلَیهِمُ السّلامُ عَلی أنّی إنْ کُنتُ مِن أهلِ الجَنَّهِ و الشَّفاعَهِ و اُذِنَ لی بأنْ أدخُلَ الجَنَّهَ، لا أدخُلُها الاّ وَ أنتَ مَعی؛ برای خدا با تو برادر شدم و محبتم را برای خدا با تو خالص کردم و برای خدا دست در دست تو نهادم و با خدا، فرشتگان، کتابهای آسمانی، پیامبران و امامان معصوم علیهم السّلام پیمان بستم که چنانچه از اهل بهشت و شفاعت شدم و اذن دخول در بهشت یافتم، جز در معیت تو وارد بهشت نشوم». برادر مؤمنش در پاسخ می‌گوید: «قَبِلْتُ و أسقَطْتُ عَنْکَ جَمیعَ حُقوقِ الاُخُوَّهِ ما خَلا الشَفاعهَ و الدُّعاءَ و الزیارَهَ»
